Htydjtk

Unam legis e paginis de

Litterae Latinae

disserentibus

---

Periodos

• Litterae Latinae priscae
  
  
  
  • Poesis
    
    
    
    • Accius
    
    
    • Ennius
    
    
    • Livius Andronicus
    
    
    • Naevius
    
    
    • Pacuvius
    
    
    • Plautus
    
    
    • Terentius
    
    
    • Lucilius
    
    
    
    
  
  
  • Prosa
    
    • 
      Cato Censorius: De agri cultura, Origines
      
    
    
  
  
  
  


• Latinitas aurea
  
  • Poesis
    
    
    
    • 
      Poesis epica
      
      
      
      • 
        Vergilius: Aeneis, Georgica
        
      
      
      • 
        Lucretius: De rerum natura
        
      
      
      • 
        Ovidius: Metamorphoses , Ars amatoria
        
      
      
      • 
        Catullus: Carmen 64 (sic dictum Epyllion)
      
      
      
      
    
    
    • 
      Poësis lyrica
      
      
      
      • 
        Horatius: Carmina, Carmen saeculare et Epodi
        
      
      
      • 
        Catullus: Carmina 1–60 (inter quae notissima carmina, quibus de quadam Lesbia agitur)
      
      
      
      
    
    
    • 
      Satura
      
      
      
      • 
        Horatius: Sermones, Epistulae
        
      
      
      • 
        Varro: Saturae (amissae)
      
      
      
      
    
    
    • 
      Poesis Bucolica
      
      • 
        Vergilius: Bucolica
        
      
      
    
    
    • 
      Poësis elegiaca
      
      
      
      • 
        Catullus: carmina 65-68, quae similia sunt carminibus elegiacis aetatis Augusti.
      
      
      • Gallus: Carmina in Lycoriden (amissa)
      
      
      • Tibullus
      
      
      • Propertius
      
      
      • 
        Ovidius: Amores, Heroides
        
      
      
      • 
        Sulpicia: Poetissa, cuius carmina inveniri possunt in tertio libro Corporis Tibulliani (c.13–18).
      
      
      
      
    
    
    • 
      Epigrammata
      
      • 
        Catullus: Carmina 69–116
        
      
      
    
    
    
    
  
  


• Latinitas argentea
  
  
  
  • Poesis
    
    
    
    • 
      Poesis epica
      
      
      
      • 
        Lucanus: De Bello civili
        
      
      
      • 
        Silius Italicus: Punica
        
      
      
      • 
        Valerius Flaccus: Argonautica
        
      
      
      • 
        Statius: Thebais, Achilleis
        
      
      
      • 
        Marcus Manilius: Astronomicon
        
      
      
      
      
    
    
    • 
      Fabula
      
      • Phaedrus
      
      
    
    
    • 
      Tragoedia
      
      • 
        Seneca: ut puta Medea, Oedipus, Hercules Oetaeus
        
      
      
    
    
    • 
      Satura
      
      
      
      • Aulus Persius Flaccus
      
      
      • Iuvenalis
      
      
      
      
    
    
    • 
      Epigrammata
      
      • Martialis
      
      
    
    
    • 
      Poesis bucolica
      
      
      
      • Calpurnius Siculus
      
      
      • Nemesianus
      
      
      
      
    
    
    
    
  
  
  • Prosa
    
    
    
    • 
      Scripta philosophica
      
      
      
      • 
        Seneca: ut puta Epistulae morales ad Lucilium, Dialogi (ut puta De vita beata, De brevitate vitae, De ira), De beneficiis
        
      
      
      • 
        Marcus Aurelius: Τὰ εἰς ἑαυτόν sive Σκέψεις (Latine: Ad se ipsum vel Meditationes; liber Graece scriptus est)
      
      
      
      
    
    
    • 
      Epistulae
      
      • Plinius minor
      
      
    
    
    • 
      Satura
      
      
      
      • 
        Seneca: Apocolocyntosis
        
      
      
      • 
        Petronius: Satyricon
        
      
      
      
      
    
    
    • 
      Narrationes
      
      • 
        Apuleius: Metamorphoses
        
      
      
    
    
    • 
      Rhetorica
      
      
      
      • 
        Seneca maior: Controversiae, Suasoriae
        
      
      
      • 
        Quintilianus: Institutio Oratoria, Declamationes
        
      
      
      • Fronto
      
      
      
      
    
    
    • 
      Historica
      
      
      
      • 
        Velleius Paterculus: Historiae Romanae
        
      
      
      • 
        Valerius Maximus: Factorum et Dictorum Memorabilium
        
      
      
      • 
        Quintus Curtius Rufus: Historiae Alexandri Magni
        
      
      
      • 
        Tacitus: De vita et moribus Iulii Agricolae, Historiae, De origine et situ Germanorum, Annales
        
      
      
      • 
        Suetonius: De Vita Caesarum, De Poetis
        
      
      
      
      
    
    
    • 
      Varia
      
      
      
      • 
        Aulus Gellius: Noctes Atticae
        
      
      
      • Censorinus
      
      
      • 
        Pomponius Mela: De Chorographia
        
      
      
      • 
        Celsus: Artes (Medicina)
      
      
      • 
        Scribonius Largus Compositiones (Medicina)
      
      
      • 
        Columella: De Re Rustica
        
      
      
      • 
        Masurius Sabinus: Ius civile
        
      
      
      • 
        Plinius maior: Naturalis Historia
        
      
      
      • 
        Frontinus: ut puta De Aquaeductu Urbis Romae
        
      
      
      • 
        Hyginus mythographus: De Astronomia
        
      
      
      • 
        Apicius: De Re Coquinaria
        
      
      
      • 
        Cornelius Labeo: Fasti, De diis animalibus, De oraculo Apollinis Clarii
        
      
      
      
      
    
    
    
    
  
  
  
  

Autores

• De la fundi a la fin de la Republica


• De Augusto a la Antoninos


• De la Severos a la cade de la Ueste

Vide etiam
Litteras Latinas

Litterae Latinae non solum maximam litterarum partem temporibus Rei Publicae ac Imperii Romani scriptarum amplectuntur, sed etiam numerosissima scripta Medii Aevi et Aevi Novi usque ad hunc diem.

Tempestates litterarum Latinarum |

Antiquitas |

Litterae Rei Publicae Romanae maxima ex parte Latine conscriptae sunt. In partibus occidentalibus imperii Romani lingua Latina praevalebat, in orientalibus Graeca. Litterae ab initio saeculi primi a.C.n. usque ad medium saeculum primum p.C.n. "aureae" ("Latinitas aurea"), posterae usque ad saeculum secundum eieuns "argenteae" ("Latinitas argentea") nuncupari solent. Sequuntur litterae Antiquitatis posterioris.

Litterae Latinae priscae |

Litterae Latinae priscae (circiter 240–90 a.C.n.), cum iam Graecas magnopere imitantur, tum manifestas proprietates monstrant. Plurimis textibus amissis in poesi praeter fragmenta tantum comoediae Plauti et Terentii conservatae sunt, praeterea quidam libri oratione soluta conscripti ut Catonis De agri cultura. Origines eiusdem auctoris fuerunt primum opus historicum Latine scriptum. Antea iam Quintus Fabius Pictor et Aulus Postumius Albinus de rebus gestis Romanis lingua Graeca scripserant, ut vim potentiamque Romanorum explicarent.^[1]

Poesis |

Accius

Ennius

Livius Andronicus

Naevius

Pacuvius

Plautus

Terentius

Lucilius

Prosa |

Cato Censorius: De agri cultura, Origines (amissae)

Latinitas aurea |

Cicero epistulas ad familiares scribit: illustratio ex editione Hieronymi Scoti anno 1547.

Opera sic dictae Latinitatis aureae (circiter 90 a.C.n. - 14 .C.n.) tempore confecta, quo Res Publica Romana bellis civilibus dilapsa est, Augustus autem novum regiminis statum - specie rem publicam renovatam, re vera monarchiam - instituit, magis adhuc quam priora studium ac aemulationem culturae litterarumque Graecarum demonstrant. Iam ab aequalibus "classica" habebantur. Paene in omnibus generibus opera maximi momenti creata sunt. Quoad prosam imprimis Cicero memorandus est, cuius orationes exemplaria latinitatis posterae facta sunt. A Quintiliano^[2] et denuo Petrarca sermo Ciceronianus norma orationis solutae ac fundamentum latinitatis in scholis doctus est. Inter poetas Vergilius similem locum obtinet.^[3]

Poesis |

Poesis epica

Poesis epica antiqua hexametris scripta est:

• 
  Vergilius: Aeneis, Georgica
  


• 
  Lucretius: De rerum natura
  


• 
  Ovidius: Metamorphoses , Ars amatoria
  


• 
  Catullus: Carmen 64 (sic dictum Epyllion)

Poësis lyrica

Poesis lyrica diversis metris (sicut Stropha Sapphica vel Alcaica) composita est.

• 
  Horatius: Carmina, Carmen saeculare et Epodi
  


• 
  Catullus: Carmina 1–60 (inter quae notissima carmina, quibus de quadam Lesbia agitur)

Satura

• 
  Horatius: Sermones, Epistulae
  

Varro: Saturae (amissae)

Poesis Bucolica

• 
  Vergilius: Bucolica
  

Poësis elegiaca

Poesis elegiaca metro disticho utitur.

• 
  Catullus: carmina 65-68, quae similia sunt carminibus elegiacis aetatis Augusti.


• Gallus: Carmina in Lycoriden (amissa)


• Tibullus


• Propertius


• 
  Ovidius: Amores, Heroides
  


• 
  Sulpicia: Poetissa, cuius carmina inveniri possunt in tertio libro Corporis Tibulliani (c.13–18).

Epigrammata

Etiam plurima epigrammata disticho conscripta sunt; rara plus quam quattuor versus habent.

• 
  Catullus: Carmina 69–116
  

Prosa |

Cicero

• Orationes: ut puta In Catilinam, In Verrem, Pro Milone, Pro Roscio Comodeo, „Pro Sexto Roscio“
  


• Scripta philosophica: ut puta De Re Publica, De Officiis, „De natura deorum“
  


• Epistulae: ad Familiares, ad Brutum, ad Quintum Fratrem, ad Atticum
  


• Scripta politica: „De re publica“
  


• Scripta rhetorica: „De oratione“, „Orator“
  

Historici et biographi

• 
  Nepos: ut puta De Viris Illustribus
  

Caesar: De Bello Gallico, De Bello civili

Sallustius: De Coniuratione Catilinae, Bellum Iugurthinum

Livius: Ab Urbe Condita

Varia

Caesar: De Analogia (amissa)

Hyginus: De Astronomia

Varro: ut puta De Lingua Latina, De Re Rustica

Vitruvius: De Architectura

Latinitas argentea |

Litterae Latinae imperii ineuntis magis quam Graecos auctores Latinos "aureae latinitatis", qui iam exemplaria habebantur, aemulatae sunt. Plurimi sunt et scriptores illustres huius temporis, in quibus imprimis Seneca emicat. Aliter ac Cicero magis varietatem quam concinnitatem, magis brevitatem quam periodos longas praefert. Suo tempore Seneca a iuvenibus multum lectus est,^[4] tamen stilus eius concisus ab aliis vituperatus est.^[5]

Poesis |

Poesis epica

• 
  Lucanus: De Bello civili
  


• 
  Silius Italicus: Punica
  


• 
  Valerius Flaccus: Argonautica
  


• 
  Statius: Thebais, Achilleis
  


• 
  Marcus Manilius: Astronomicon
  

Fabula

• Phaedrus

Tragoedia

• 
  Seneca: ut puta Medea, Oedipus, Hercules Oetaeus
  

Satura

• Aulus Persius Flaccus


• Iuvenalis

Epigrammata

• Martialis

Poesis bucolica

• Calpurnius Siculus


• Nemesianus

Prosa |

Scripta philosophica

• 
  Seneca: ut puta Epistulae morales ad Lucilium, Dialogi (ut puta De vita beata, De brevitate vitae, De ira), De beneficiis
  


• 
  Marcus Aurelius: Τὰ εἰς ἑαυτόν sive Σκέψεις (Latine: Ad se ipsum vel Meditationes; liber Graece scriptus est)

Epistulae

• Plinius minor

Satura

• 
  Seneca: Apocolocyntosis
  


• 
  Petronius: Satyricon
  

Narrationes

• 
  Apuleius: Metamorphoses
  

Rhetorica

• 
  Seneca maior: Controversiae, Suasoriae
  


• 
  Quintilianus: Institutio Oratoria, Declamationes
  


• Fronto

Historica

• 
  Velleius Paterculus: Historiae Romanae
  


• 
  Valerius Maximus: Factorum et Dictorum Memorabilium
  


• 
  Quintus Curtius Rufus: Historiae Alexandri Magni
  


• 
  Tacitus: De vita et moribus Iulii Agricolae, Historiae, De origine et situ Germanorum, Annales
  


• 
  Suetonius: De Vita Caesarum, De Poetis
  

Varia

• 
  Aulus Gellius: Noctes Atticae
  


• Censorinus


• 
  Pomponius Mela: De Chorographia
  


• 
  Celsus: Artes (Medicina)


• 
  Scribonius Largus Compositiones (Medicina)


• 
  Columella: De Re Rustica
  


• 
  Masurius Sabinus: Ius civile
  


• 
  Plinius maior: Naturalis Historia
  


• 
  Frontinus: ut puta De Aquaeductu Urbis Romae
  


• 
  Hyginus mythographus: De Astronomia
  


• 
  Apicius: De Re Coquinaria
  


• 
  Cornelius Labeo: Fasti, De diis animalibus, De oraculo Apollinis Clarii
  

Primi scriptores Christiani |

• 
  Saeculum secundum:
  
  
  
  • Iustinus Martyr
  
  
  • Irenaeus (episcopus Lugdunensis)
  
  
  • Martyres Scilitani
  
  
  
  

• 
  Saeculum tertium:
  
  
  
  • Tertullianus
  
  
  • Novatianus
  
  
  • Minucius Felix
  
  
  • Cyprianus Carthaginiensis
  
  
  • Victorinus Poetovionensis
  
  
  
  

Litterae Antiquitatis Posterioris |

Scientiae pervestigatio antiquior litteras Antiquitatis Posterioris (fere 300 - 600) magis magisque dilapsas esse iudicavit. Quod his diebus distinctius disputatur: Quaedam opera usque ad Medium Aevum iniens tota vel magna ex parte species ac argumenta antiqua sequebantur (ut puta Claudianus); simul litterae Christianae numero ac gravitate accrescebant. Historiographia Latina circa annum 400 ultimum fastigium nacta est, cum Ammianus Marcellinus Tacitum aemulatus est, adhuc saeculo sexto Corippus poesin epicam magni momenti nomine Iohannis creavit, qua Vergilium imitatus est.

Antiquitate Posteriore autem maxima litterarum antiquarum pars amissa est.

• 
  Saeculum quartum:

• 
  Saeculum quintum:

• 
  Saeculum sextum:

Litterae Latinae Medii Aevi |

Saeculum sextum

• Gildas


• Martinus Bracarensis


• Gregorius Turonensis


• Gregorius Magnus


• Venantius Fortunatus


• Columbanus Bobiensis


• Sisebutus (rex Visigothorum)


• Leander Hispalensis

Saeculum septimum

• 
  Isidorus Hispalensis: Etymologiae
  


• Fredegar


• Hisperica Famina


• Braulio Caesaraugustanus


• Eugenius Toletanus


• Ildephonsus Toletanus


• Iulianus Toletanus


• Adamnanus de Iona


• Visio Baronti Monachi Longoretensis


• Aldhelmus Schireburnensis

Saeculum octavum

• Beda Venerabilis


• Bonifatius Winfridus


• Chrodegangus Metensis


• Paulus Diaconus


• Arbeo Frisingensis


• Petrus Pisanus


• Alcuinus


• Paulinus Aquileiensis

Angilbertus Centulensis

Saeculum nonum

• Theodulfus Aurelianensis


• Einhardus


• Modoinus Augustodunensis


• Deicola Hibernicus


• Rabanus Maurus


• Nithardus


• Hilduinus Sancti Dionysii


• Freculphus Lexoviensis


• Theganus Treverensis


• Paschasius Radbertus


• Lupus Servatus


• Walafridus Strabo


• Florus Lugdunensis


• Rudolfus Fuldensis


• Gotescalcus


• Ratramnus Corbiensis


• Hincmarus Remensis


• Sedulius Scotus


• Heiricus Autissiodorensis


• Iohannes Scotus Eriugena


• Notker Balbulus


• Remigius Autissiodorensis


• Tutilo Sangallensis

Saeculum decimum

• Hucbaldus de Sancto Amando


• Navigatio Sancti Brendani


• Odo Cluniacensis


• Flodoardus Remensis


• Waltharius


• Liutprandus Cremonensis


• Vidukindus Corbeius


• Hrotsvitha Gandeshemensis


• Gerbertus Aureliacensis


• Abbo Floriacensis


• Fromundus Tegrinsensis

Saeculum undecimum

• Fulbertus Carnotensis


• Berno Augiensis


• Eccardus Sangallensis IV


• Wipo


• Petrus Damianus


• Berengarius Turonensis


• Hermannus Augiensis


• Ecbasis captivi


• Lanfrancus Cantuariensis


• Ruodlieb


• Lambertus Hersfeldensis


• Carmina Cantabrigiensia


• Guido Aretinus


• Humbertus de Silva Candida


• Anselmus Cantuariensis


• Arnulfus Villariensis


• Sigebertus Gemblacensis


• Marbodus Redonensis


• Baldericus Dolensis


• Eadmerus Cantuariensis

Saeculum duodecimum

• Hildebertus


• Amarcius


• Petrus Abaelardus


• Guillelmus Malmesburiensis


• Sugerus Sancti Dionysii


• Gulielmus de Conchis


• Bernardus Claraevallensis


• Hugo Primas Aurelianensis


• Petrus Lombardus


• Hugo de Sancto Victore


• Nivardus Gandavensis


• Vitalis Blesensis


• Hildegardis Bingensis


• Galfridus Monemutensis


• Herradis Landsbergensis


• Iosephus Iscanus


• Bernardus Silvestris


• Guilelmus Blesensis


• Adamus de Sancte Victore


• Otto Frisingensis


• Ioannes Saresberiensis


• Helmoldus


• Alanus ab Insulis


• Archipoeta


• Matthaeus Vindocinensis


• Bernardus Cluniacensis


• Ioachim Florensis


• Petrus Blesensis


• Petrus de Riga


• Nigellus de Longo Campo


• Gualterus de Castellione


• Gualterus Mapes


• Galfredus de Vino Salvo

Saeculum tertium decimum

• Saxo Grammaticus


• Alexander Neckam


• Michael Scotus


• Gervasius Tilberiensis


• Iacobus Vitriacensis


• Robertus Grosseteste


• Caesarius Heisterbachensis


• Franciscus Assisiensis


• Guilielmus Alvernus


• Alexander Halensis


• 
  Thomas de Celano: Dies Irae
  


• Vincentius Bellovacensis


• Carmina Burana


• Carmina Vagantium


• ohannes de Garlandia (grammaticus)


• Albertus Magnus


• Rogerius Baco


• Guilelmus de Moerbeka


• Bonaventura


• Thomas Aquinas


• Ioannes Pechanus


• Iacobus a Voragine


• Hugo Trimbergensis


• Sigerius de Brabantia


• Raimundus Lullus


• Iacobus de Benedictis


• Theodoricus Teutonicus


• Petrus Aponus


• Gertrudis de Helfta


• Duns Scotus

Saeculum quartum decimum

• Engelbertus Admontensis


• Bernardus Guidonis


• Dantes Alagherius


• Mussatus


• Gualterus Burlaeus


• Marsilius Patavinus


• Guillelmus de Ockham


• Franciscus Petrarca


• Iohannes Boccacius


• Nicolaus Oresmius


• Coluccius Salutati

Renascentia litterarum |

Manus Erasmi ab Ioanne Holpenio pictae

Limes inter Medium Aevum et Renascentiam litterarum accurate fieri non potest, quare quidam scriptores saeculi quarti decimi etiam hac poni possunt.

Saeculum quintum decimum

• Nicolaus Cusanus


• Ioannes Franciscus Poggio Bracciolini


• Thomas a Kempis


• Leo Baptista Alberti


• Laurentius Valla


• Aeneas Silvius Piccolomini


• Marsilius Ficinus


• Rudolphus Agricola


• Hieronymus Savonarola


• Angelus Politianus


• Ioannes Reuchlin


• Conradus Celtis


• Ioannes Picus Mirandula

Saeculum sextum decimum

• Conradus Peutingerus


• Desiderius Erasmus Roterodamus


• Nicolaus Copernicus


• Thomas Morus


• Philippus Melanchthon


• Petrus Lotichius Secundus

Litterae Latinae recentiores |

Saeculum septimum decimum

• Franciscus Bacon


• Ioannes Barclaius


• Galilaeus Galilaei


• Iacobus Bidermanus


• Iohannes Keplerus


• Hugo Grotius


• Thomas Hobbes


• Renatus Cartesius


• Ioannes Miltonus


• Matthias Casimirus Sarbievius


• Blasius Pascalis


• Benedictus de Spinoza


• Isaacus Newtonus


• Godefridus Guilielmus Leibnitius

Saeculum duodevicesimum

• Ioannes Baptista a Vico


• Carolus Linnaeus

Saeculum undevicesimum

• Carolus Fridericus Gauss


• Leo XIII


• Ioannes Pascoli

Saeculum vicesimum

• Hermannus Weller


• Walter Berger

Nexus interni

• Lingua Latina


• Libri Latini


• Index scriptorum Latinorum antiquitatis

Bibliographia |

• 
  Michael von Albrecht : Geschichte der römischen Literatur: von Andronicus bis Boethius; mit Berücksichtigung ihrer Bedeutung für die Neuzeit. 2. ed. Bernae 1994.


• 
  Handbuch der Altertumswissenschaft 8 et 9


• Herbert Hunger: Geschichte der Textüberlieferung der antiken und mittelalterlichen Literatur. 1961. Ed. posteriores titulo Die Textüberlieferung der antiken Literatur und der Bibel. Monaci 1975 et 1988.

Notae |

Haec stipula ad litteras spectat. Amplifica, si potes!