Htydjtk

Vide etiam paginam discretivam: Luna (discretiva)

Luna

Inventio

Proprietates orbitales

Axis semimaior

384 400 km

Perigaeum

356 410 km

Apogaeum

406 740 km

Exorbitatio

0.0549

Periodus orbitalis

27 d 7 h 43,7 m

Inclinatio orbitalis

5.1454°

Satelles planetae

Terrae

Proprietates physicae

Diametrum circuli aequinoctialis

3474.8 km

Area

38 × 10⁶km²

Massa

7.347673 × 10²²kg

Densitas

3.344 g/cm³

Gravitas in circulo aequinoctiali

1.622 m/s²

Periodus rotationis

27 d 7 h 43,7 m

Inclinatio axialis

1.5424°

Albedo

0.12

Temperatura

min	med	max
40 K	250 K	396 K

Proprietates atmosphaericae

Pressio atmosphaerica

3 × 10^-13kPa

Helium

25%

Neon

25%

Hydrogenium

23%

Argon

20%

Luna (-ae, f)^[1] est solus Telluris satelles naturalis,^{[nb 1]}^[2]quintus satelles a maximo in Systemate Solari, et maximus cuiuslibet planetae satelles naturalis in Systemate Solari quod attinet ad magnitudinem eius primarii, nam diametrum Lunae est quarta pars diametri Telluris et octogesima-prima pars eius massae.^{[nb 2]} Luna densitate est secundus post Ion, satellitem Iovis. Ei est rotatio synchrona cum Tellure, semper eandem faciem exhibens; latus proximum obscuris maribus vulcanicis inter claras et antiquas crustae terras altas craterasque impactionis signatur. Luna est clarissima res in caelo post Solem, quamquam sua superficies revera est obscurissima, cuius albedo illius carbonis similis est. Sua eminentia in caelo suusque ordinarius vicium cyclus, post tempora prima, faciunt ut Luna culturam humanam, praecipue in arte, lingua, mythologia, et compositione anni, magnopere moveat. Vis gravitationis lunaris aestus oceanicos et productionem diei efficit. Hodiernum Lunae spatium orbitale, circa decies triplus diametrum Telluris, facit ut Luna, paene eiusdem magnitudinis Solis in superficie Telluris apparens, faciem Solis paene subtiliter per totam solis defectionem contegat.

Luna est solum corpus caeleste in quo homines ex navi spatiali egressi sunt. Programma Lunare Unionis Sovieticae fuit primum quod Lunam attigit, in robotica navi spatiali anno 1959, sed Programma Apollo NASA Civitatum Foederatarum solas missiones frequentatas confecit, quarum prima fuit Apollo 8, missio quae circa Lunam anno 1968 mota est, et inter reliquas fuerunt sex astronautarum egressus lunares inter 1969 et 1972, quorum primus fuit Apollo 11. Hae missiones plus quam 380 chiliogrammata saxorum lunarium rettulerunt, quae adhibita sunt ad evolvendam geologicam originis Lunae (putatur se formavisse abhinc annorum circa 4.5 billiones per impactionem gigantem, Tellurem implicantem), formationis eius compositionis internae, et eius historiae insequentis intellegentiam.

Missione Apolline 17 anno 1972 confecta, Luna solum a roboticis navibus spatialibus visitata est, insigniter ab ultimo Lunokhod, errone Sovietico. Post 2004, Iaponia, Sina, India, Civitates Foederatae, et Europaeum Spatii Ministerium res quae circa Lunam moventur miserunt. Hae naves spatiales inventum glaciei lunaris in crateris perpetuo umbrosis ad polos et in regolitho lunari adligatae confirmare adiuverunt. Futurae missiones ad Lunam ab hominibus navigatae intentae sunt, inter quas conatus gubernationum publicarum et hominum privatorum. Luna omnibus civitatibus, sub condicionibus Foederis Spatii (Anglice Outer Space Treaty), libera manet, ut omnes eam pro propositis pacatis explorent.

Index

1 Origo

2 Physica
- 2.1 Compositio interna
- 2.2 Planities
- 2.3 Montes et Valla
- 2.4 Craterae

3 Figurae Lunae

4 Nexus interni

5 Notae

6 Bibliographia

7 Nexus externi
- 7.1 Instrumenta observationis

Origo |

Nunquam confirmata est ulla cogitatione de Lunae origine: ea nam punctum est magni disputationes scientificae. Cogitationes quattuor adhuc propositae dicunt quod:

Luna a magno impulsu cum simili Marti corpore creata est (huic fides maxima adlata).

Luna uno tempore pars erat Telluris; ab eo disiugit propter magnam impulsionem internam.

Luna in remota parte spatii creata erat, atque Tellus sua gravitate et pondere eam cepit.

Uno tempore Lunae duae existebant, quae deinde concurrerunt, nostrum satellitem unicum creantes.

Physica |

Compositio interna |

Interna Lunae compositio (Anglice signata).

Compositio chemica superficialis regolithi lunaris, ex saxorum crustae deducta^[3]
Compositum	Formula	Compositio (pondus %)
Compositum	Formula	Maria	Terrae altae
Silicum	SiO₂	45.4%	45.5%
Aluminium	Al₂O₃	14.9%	24.0%
Oxidum calcii	CaO	11.8%	15.9%
Oxidum ferri(II)	FeO	14.1%	5.9%
Oxidum mangani	MgO	9.2%	7.5%
Dioxidum titanii	TiO₂	3.9%	0.6%
Oxidum natrii	Na₂O	0.6%	0.6%
Summa		99.9%	100.0%

Luna est corpus differentiatum: ei est crusta, amiculum,^? et nucleus, omnes geochemice distincti. Lunae est solidus plerumque ferro abundante nucleus interior, cuius radius est fere 240 chiliometra, et fluidus nucleus exterior, plerumque ferro liquido compositus, cuius radius est fere 300 chiliometra. Circa nucleum est stratum terminalis partim liquefactum, cuius radius est circa 500 chiliometra.^[4]

Totus Lunae radius 1738 km est; uno mense suum rotandi motum fungitur circa Tellus, ab quo fere 384 000 chiliometrorum stat.

Cum satellitis nostri tempus se convertendi tempori in orbem volvendi idem est (29 dies), is perpetuo nobis eandem speciem monstrat. Luna maiorum satellitum est pro planetarum quorum in aere: planetarum maiorum satellites non molum differentum sunt eius; similes planetae Terrae satellites non tenent (Venus, Mercurius), vel quos tenent ita parvi sunt ut quasi non considerentur (Mars).

Planities |

Lunae multae planities sunt, significatae cum nomine maribus. Hic referuntur:

Mare Anguis

Mare Fecunditatis

Mare Nubium

Mare Cognitum

Mare Tranquillitatis

Oceanus Procellarum

Lacus Aestatis

Montes et Valla |

Apenninus

Argaeus mons (Luna)

Rupes Cauchy

Rupes Kelvin

Craterae |

Cum Lunae aerem quasi non sit, meteora decidenta multa magis sunt gravioraque damna ferunt quam in Tellure. Quare satellitis superficiei permulti crateres sunt:

Anaxagoras

Atlas

Birkhoff

Demosthenes

Dirac

Eratosthenes

Fermat

Hercules

Figurae Lunae |

Luna. Guidonis Bonatti Liber astronomiae (1550).

Maiora maria et cratera proximi Lunae lateris.

Libratio Lunae per unum mensem lunarem. Etiam videtur pauca variatio magnitudinis manifestae a Tellure visa.

Luna nova, novilunium

Luna crescens cornicularis (falcata)

Luna crescens dimidiata

Luna crescens in orbem insinuata

Luna plena, plenilunium

Luna decrescens in orbem insinuata

Luna decrescens dimidiata

Luna decrescens cornicularis (falcata)

Nexus interni

Argentum -signum lunae

Defectio lunae

Lumen cinereum

Luna (dea)

Luna plena

Luna Ring

Selene

Terminator lunaris

Theia

Vices lunae

Notae |

↑ Ebbe Vilborg, Norstedts svensk-latinska ordbok, editio secunda, 2009.

↑ M. H. M. Morais et A. Morbidelli, "The Population of Near-Earth Asteroids in Coorbital Motion with the Earth," Icarus 160 (1) (2002): 1–9. bibcode = 2002Icar..160....1M. doi 10.1006/icar.2002.6937.

↑ Taylor, Stuart Ross (1975). Lunar science: A post-Apollo view. New York, Pergamon Press, Inc.. p. 64

↑ "NASA Research Team Reveals Moon Has Earth-Like Core," apud www.nasa.gov.

Explicationes

↑ Sunt nonnulla asteroida prope Tellus, inter quae 3753 Cruithne, quae sunt co-orbitalia cum Tellure: eorum orbita se aliquando prope Tellus ferunt, sed deinde commutantur (Morais et al. 2002). Haec sunt quasi-satellites, non lunae, quia ea circa Tellus non moventur. Pro singluis additis, vide Aliae Telluris lunae.

↑ Charon pro portione est maius prae Plutone, sed Pluto in genus planetae nani iterum descriptus est.

Bibliographia |

B. Bussey, Paul D. Spudis, The Clementine Atlas of the Moon. Cantabrigiae: Cambridge University Press, 2004. ISBN 0521815282.

R. M. Canup, "Forming a Moon with an Earth-like composition via a giant impact" in Science vol. 338 (2012) pp. 1052–1055 Epitome

David Ewing Duncan, The Calendar. Londinii: Fourth Estate, 1998. ISBN 978-1-85702-721-1.

B. Jolliff, M. Wieczorek, C. Shearer, C. Neal, edd., "New views of the Moon" in Reviews of Mineralogy and Geochemistry vol. 60 (2006) p. 721

Shuai Li et al., "Direct evidence of surface exposed water ice in the lunar polar regions" in PNAS (20 Augusti 2018)

Simon J. Lock et al., "The origin of the Moon within a terrestrial synestia." arXiv.org (28 Februarii 2018) pro Earth and Planetary Astrophysics

Dana Mackenzie, The Big Splat, or How Our Moon Came to Be. Hoboken: Wiley, 2003. ISBN 0471150576.

Patrick Moore, On the Moon. Tucson: Sterling Publishing Co., 2001. ISBN 0304354694.

Prabal Saxena, Lindy Elkins-Tanton, Noah Petro, Avi Mandell, "A Model of the Primordial Lunar Atmosphere" (22 Iunii 2017) apud arXiv pro Earth and Planetary Science Letters

P. D. Spudis, The Once and Future Moon. Vasingtoniae: Smithsonian Institution Press, 1996. ISBN 1560986344.

S. A. Stern, "The lunar atmosphere: History, status, current problems, and context" in Reviews of Geophysics vol. 37 (1999) pp. 453–491

S. R. Taylor, Planetary science: A lunar perspective. Houstoniae: Lunar and Planetary Institute, 1982.

S. R. Taylor, Solar system evolution. Cantabrigiae: Cambridge University Press, 1992. ISBN 0521372127.

D. E. Wilhelms, Geologic History of the Moon. 1987. (U.S. Geological Survey Professional Papers, 1348)

D. E. Wilhelms, To a Rocky Moon: A Geologist's History of Lunar Exploration. Tucson: University of Arizona Press, 1993. ISBN 0816510652.

Nexus externi |

Vicimedia Communia plura habent quae ad Lunam spectant.

Fraser Cain, "Where does the Moon Come From?" apud Astronomy Cast

Archivum commentationum de Luna apud Planetary Science Research Discoveries

"Lunar Surface" apud Lunar and Planetary Institute

"Lunar Meteorites" apud Lunar and Planetary Institute

De exploratione

Eric M. Jones, Ken Glover, Apollo Lunar Surface Journal: ephemeris explorationum 1969-1972 apud NASA (2017)

Kipp Teague, The Project Apollo Archive (1999)

Clementine Project (1994)

Discovery 2008: The Moon apud BBC

Lunar Science and Exploration apud Lunar and Planetary Institute

De toponymia

Target: The Moon apud Gazetteer of Planetary Nomenclature

Fontes cartographici

Lunar Images and Maps apud Lunar and Planetary Institute

Moon apud WorldWind Central

Imagines Kaguya (Selenis), apud Japan Aerospace Exploration Agency

Luna apud Geody

R. Aeschliman, "The Moon" (mappae lunares et panoramata locorum ubi Apollo attigit)

Instrumenta observationis |

Eclipse Website olim apud NASA divulgatus

Ortus lunae, occasus lunae, et phasis pro loco

Phases lunares apud CrescentMoonWatch

Systema Solare nostrum

Sol

Planetulae: Ceres | Pluto | Haumea | Makemake | Eris

Corpora alia: Satellites | Luna | Asteroides (+ indices) | Corpora transneptuniana

Vide etiam indices corporum Systematis Solaris redactos secundum radium et massam.

[1] Ebbe Vilborg, Norstedts svensk-latinska ordbok, editio secunda, 2009.

[Morais2002-3] M. H. M. Morais et A. Morbidelli, "The Population of Near-Earth Asteroids in Coorbital Motion with the Earth," Icarus 160 (1) (2002): 1–9. bibcode = 2002Icar..160....1M. doi 10.1006/icar.2002.6937.

[5] Taylor, Stuart Ross (1975). Lunar science: A post-Apollo view. New York, Pergamon Press, Inc.. p. 64

[6] "NASA Research Team Reveals Moon Has Earth-Like Core," apud www.nasa.gov.

[2] Sunt nonnulla asteroida prope Tellus, inter quae 3753 Cruithne, quae sunt co-orbitalia cum Tellure: eorum orbita se aliquando prope Tellus ferunt, sed deinde commutantur (Morais et al. 2002). Haec sunt quasi-satellites, non lunae, quia ea circa Tellus non moventur. Pro singluis additis, vide Aliae Telluris lunae.

[4] Charon pro portione est maius prae Plutone, sed Pluto in genus planetae nani iterum descriptus est.

搜尋此網誌