Sardinia
Vide etiam paginam discretivam: Sardinia (discretiva)
Sardinia
regio sui iuris
Civitas: Italia
Locus: 40°3'0"N, 9°5'0"E
Situs interretialis
Fines
Subdivisio superior: Italia
Territoria finitima: no value
Forma
Area: 23 949 chiliometrum quadratum
Caput: Caralis
Subdivisiones: Provincia Caralitana, Provincia Nugorensis, Provincia Aristianensis, Provincia Sassarensis, Provincia Carboniensis-Ecclesiensis, Provincia Mediocampidanensis, Provincia Oleastrensis, Provincia Olbiensis-Templensis, Urbs metropolitana Caralitana, Provincia Sardiniae Australis
Gubernium
Praefectus: Francesco Pigliaru
Consilium: Regional Council of Sardinia
Vita
Incolae: 1 658 649
Zona horaria: UTC+1, UTC+2
Tabula aut despectus
Sardinia[1] (Italiane Sardegna, Sarde Sardigna vel Sardinnia) est insula Italica medii Mediterranei, secunda a maxima huius maris insula post Siciliam, inter Tyrrhenum et Baliaricum mare sita, ad meridiem Corsicae, a qua Gallico freto seiungitur.[2] Propter situm opportunum et divitias metallicas, ex antiquitate magnus locus commercii et permutationis humani cultus facta est.
Sardinia (Italiane Isola di Sardegna; Anglice Sardinia; Sardice Ìsula de Sardigna), etiam Ichnusa, est secunda Italiae insula, in regione libera Sardiniae sita. Sardinia est etiam insula secunda maris Mediterranei, post Siciliam.
Sardinia cum minoris insulis circumiectis est regio Italiae autonoma (suis legibus recta), in quattuor provincias et unam urbem metropolitanam divisa, quibus sunt 377 communia. Sardinia est superficie tertia et numero incolarum undecima a maxima omnium regionum Italiae.
Abundat montibus, silvis, campis, amnibus, terris non habitatis, ac litoribus saxosis harenosisque. Propter varietatem terrarum "micro-continens" appellata est. Inter locos historicos atque archaeologicos praeclari sunt nuraghi, aedificia megalithica inter annos 1900 et 730 a.E.V. constructa.
Index
1 Historia
2 Geographia
2.1 Clima
2.2 Geographia politica
2.2.1 Provinciae Sardae
2.2.1.1 Historicae Provinciae
2.2.1.2 Oristanus
2.2.1.3 Provinciae Sardiniae abrogatae
2.2.1.4 Novissima Provincia Sardiniae et Urbs metroplitana
2.2.2 Loci principes provinciarum
2.2.3 Urbes minores
2.2.4 Fines
2.2.4.1 Naturales limites
2.3 Geographia physica
2.3.1 Morphologia
2.3.1.1 Montes
2.3.1.2 Planities
2.3.2 Hydrographia
2.3.2.1 Flumina
2.3.2.2 Lacūs et paludes
2.3.2.3 Litora ac maria
2.3.2.4 Insulae minores
2.4 Historicae terrae et Sub-regiones
2.4.1 Sub-regiones
3 Vecturae
3.1 Aeroportus
4 Notae
5 Bibliographia
6 Nexus interni
7 Nexus externi
8 Imagines regionis
Historia |
Nomina Graeca sunt Σαρδώ, Σαρδώς, Σαρδών, Σαρδανία, atque antea Ἰχνοῦσα dicta, ut videtur, ab effigie τοῦ ἴχνου, 'vestigii soleae', hoc est imae partis pedis humani, et etiam Σανδαλιῶτις propter figuram sandalii.[3]
Geographia |
Clima |
Tempus Sardiniae vera autumnosque calidos, aestates aridas, et hiemes clementes habet.
Geographia politica |
Provinciae Sardae |
Urbs metropolitana Caralitana,
Provincia Nuorensis,
Provincia Sacerensis (seu Provincia Turritana),
Provincia Sardiniae Australis.
Historicae Provinciae |
Provincia Caralitana,
Provincia Nuorensis,
Provincia Sacerensis (seu Provincia Turritana),
Oristanus |
Anno 1974 provincia creata est:
Provincia Arborensis,
Provinciae Sardiniae abrogatae |
Anno 2001 novae provinciae creatae sunt; anno 2016 abrogatae:
Provincia Carboniensis-Ecclesiensis,
Provincia Mediocampidanensis,
Provincia Olbiensis-Templensis,
Provincia Oleastrensis.
Novissima Provincia Sardiniae et Urbs metroplitana |
Anno 2016 creatae sunt:
Urbs metropolitana Caralitana,
Provincia Sardiniae Australis.
Loci principes provinciarum |
Caralis, Caput,
Nugor[4] (Italice: Nuoro)
Aristianis[5] (Italice: Oristano)
Sassaris[6] (Italice: Sassari)
Carbonia [5] (Italice: Carbonia) et Ecclesiae [7] (Italice: Iglesias) sunt Capita Provinciae Carboniensis-Ecclesiensis (Italice: Provincia di Carbonia-Iglesias);
Sullurium[8] (Italice: Sanluri) et Villaxidrum[5] (Italice: Villacidro) sunt Capita Provinciae Medii Campidani (Italice: Provincia del Medio Campidano);
Olbia [9] (quae Italice idem nomen habet, vide Olbia) et Templum[10] (Italice: Tempio Pausania) sunt Capita Provinciae Olbia-Templi (Italice: Provincia di Olbia-Tempio);
Lanusei,[5] quae Italice idem nomen habet (videLanusei) ac Portus Ilii[11] (Italice: Tortolì) sunt Capita Provinciae Oleastrae[12] (Italice: Provincia dell'Ogliastra).
Urbes minores |
Algarium seu Algaria,
Macopsisa seu Macomerium,
Bosa,
Turris Lybissonis.
Fines |
Naturales limites |
Mare Mediterraneum,
Mare Hespericum (alia nomina: Mare Sardiniense, Mare Sardum),
Mare Tyrrhenum.
Geographia physica |
Morphologia |
Montes |
Ianua Argenti vel Ianuae Venti (Italiane: Massiccio del Gennargentu),
Arcis Mons (Italiane: Monte Arci),
Planities |
- Campidanus
Hydrographia |
Flumina |
Caedris (Italiane: Cedrino),
Coquinae (Italiane: Coghinas),
Saeprus,
Thyrsus.
Lacūs et paludes |
Conuinarum Lacus (Italiane: Coghinas),
Gusanae Lacus (Italiane: Lago di Gusana),
Omodei Lacus (Italiane: Lago Omodeo).
Stagnum Caralitanum (Italiane: Stagno di Cagliari)
Litora ac maria |
Fretum Gallicum (alia nomina: Canalis Bonifacii, Fretum Bonifacii),- Mare Tyrrhenum
Mare Hespericum (alia nomina: Mare Sardiniense, Mare Sardum)- Mare Mediterraneum
Chersonesum promontorium (Italiane: Capo Teulada),
Gorditanum promontorium (Italiane: Punta Falcone),
Litus Smaragdinum (Italiane: Costa Smeralda),
Sinis,
Sinus Sinuarius (Italiane: Golfo dell'Asinara),
Sinus Arboreus,
Sinus Aesaronensis.
Insulae minores |
Sardinia insula,
Cuniculariae insulae, deinde Buxinariae insulae,
Ilva (Italiane: La Maddalena),
Phintonis (Italiane: Caprera),
Hermaea insulae (Italiane: Tavolara et Molara),
Taulara (Italiane: Tavolara).
Sulcitanae insulae,
Accipitrum vel Arcipitrum et Hieracum,
Aenosia vel Plumbaria et Aenosis seu Sulcis,
Herculis insula (vel Insula Sinuaria et Aenaria insula, Asinaria insula),
Mali Venti Insula (alia nomina: Insula de Malo Vento seu Malventris Insula) (Italiane: Mal di Ventre)
Beleris insula[13] vel Heras Lutra insula (Italiane: Isola Serpentara),
Ficaria insula[14] (Italiane: Isola dei Cavoli).
Historicae terrae et Sub-regiones |
Arborea,
Barbaria seu Barbagia,
Gallura seu Galluria,
Logudorus,
Sub-regiones |
Ager Guspinensis seu Ager Ecclesiensis Superior (Italiane: Guspinese),
Ager Sulcitanus-Ecclesiensis (Italiane Sulcis-Iglesiente),
Ager Ecclesiensis (Italiane Iglesiente),
Ager Sulcitanus (Italiane Sulcis),
Ager Guspinensis seu Ager Ecclesiensis Superior (Italiane: Guspinese),
Ager Sacerensis seu Ager Turritanus (alia nomina: Pagus Sacerensis) (Italiane Sassarese),
Anglona seu Angrona (Italiane Anglona),
Barbaria seu Barbagia (Italiane: Barbagia),
Barbaria Belvinensis seu Barbaria Media (Italiane: Barbagia di Belvì),
Barbaria Nuorensis seu Ager Nuorensis (Italiane: Barbagia di Nuoro),
Barbaria Bithensis seu Ager Bithensis (Italiane: Barbagia di Bitti),
Barbaria Ololaiensis seu Barbaria Superior (alia nomina: Barbaria Ololai seu Barbaria Lolai) (Italiane: Barbagia di Ollolai),
Barbaria Seulensis seu Barbaria Inferior (Italiane: Barbagia di Seulo),
Mandrolisalis (alia nomina: Mandra Olisai seu Barbaria Mandrolisalis) (Italiane: Mandrolisai),
Oleastra seu Agugliastra (alia nomina: Ogullastrum, Barbaria Trigonia) (Italiane: Ogliastra),
Baricatus seu Pars Baricati (Italiane: Barigadu),
Baroniae (Italiane: Baronie),
Campidanus (Italiane: Campidano):
Campidanus Arborensis (Italiane: Campidano di Oristano),
Campidanus Caralitanus (Italiane: Campidano di Cagliari),
Mons Regalis seu Campidanus Sulluriensis (alia nomina: Ager Montis Regalis) (Italiane: Monreale),
Chorus (historica regio Sardiniae) (Italiane: Coros),
Comitatum Quirrae seu Quirra (Italiane: Quirra),
Gallura seu Galluria (Italiane: Gallura),
Gothianus seu Gotianus (Italiane: Goceano),
Guilcier seu Gilciber (Italiane: Guilcer),
Marguinis seu Pagus Marginis (Italiane: Marghine),
Marmilla (Italiane: Marmilla),
Medius Locus (Italiane: Meilogu),
Mons Acutus (Italiane: Monteacuto)
Mons Ferrus seu Mons Ferri (Italiane: Montiferru),
Mons Regalis (historica regio Sardiniae) (alia nomina: Ager Montis Regalis seu Campidanus Sulluriensis),
Ager Guspinensis (Italiane: Guspinese),
Nurra seu Nurrae (Italiane: Nurra),
Oleastra seu Agugliastra (alia nomina: Ogullastrum, Barbaria Trigonia) (Italiane: Ogliastra),
Pars Doliae seu Regio Doliae (Italiane: Parteòlla),
Planaria seu Planargia (Italiane: Planargia),
Romania seu Romandia (Italiane: Romangia),
Sarcidanus (Italiane: Sarcidano),
Sarrabus-Gerreis seu Regio Sarrabi-Gerreis (Italiane: Sarrabus-Gerrei),
Trecenta (Italiane: Trexenta).
Vecturae |
Aeroportus |
Algaria: Aeroportus Algaria-Fertilia
Caralis: Aeroportus Caralis-Mansi seu Aeroportus "Marius Mameli",
et cetera
Notae |
↑ Gaius Iulius Caesar, De bello civili 1.30.4.
↑ Haec pagina verba incorporat ex Aegidii Forcellini Lexico Totius Latinitatis, 1775. Versio interretialis
↑ Haec pagina verba incorporat ex Aegidii Forcellini Lexico Totius Latinitatis, 1775. Versio interretialis
↑ The New Encyclopaedia Britannica .mw-parser-output .existinglinksgray a,.mw-parser-output .existinglinksgray a:visited{color:gray}.mw-parser-output .existinglinksgray a.new{color:#ba0000}.mw-parser-output .existinglinksgray a.new:visited{color:#a55858}
(en)
↑ 5.05.15.25.3 Fons nominis Latini desideratur (addito fonte, hanc formulam remove)
↑ Campanini-Carboni : Vocabolario latino-italiano italiano-latino (1961)
↑ Vide nomen homonymae dioecesis (confer Diocesi di Iglesias)
↑ Vide it:Sanluri
↑ Vide it:Olbia
↑ Vide nomen homonymae dioecesis (confer Diocesi di Tempio-Ampurias).
↑ Vide it:Tortolì.
↑ Vide nomen homonymae dioecesis (cfr.Diocesi di Lanusei).
↑ J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3
↑ J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3
Bibliographia |
- "Sardinia" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) textus
- "Sardinia" in William Smith, ed., Dictionary of Greek and Roman Geography (Londinii, 1854) textus
Nexus interni
- Casei Sardi
- Lingua Sarda
Norachius vel Nuracis vel Nuraxis
- Regnum Sardiniae
Nexus externi |
Vicimedia Communia plura habent quae ad Sardiniam spectant. |
Situs geographici et historici: • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty |
- Situs publicus
Imagines regionis |
Tarrae: Columnae romanae.
gentilícii mores.
Aemilia et Romania • Aprutium • Apulia • Basilicata • Bruttium • Campania • Foroiuliensis et Venetia Iulia • Langobardia • Latium • Liguria • Marchia • Molisium • Pedemontium • Sardinia • Sicilia • Tridentinum et Tirolis Athesina • Tuscia • Umbria • Vallis Augustana • Venetia Abruzzo • Basilicata • Calabria • Campania • Emilia-Romagna • Friuli-Venetia Giulia • Lazio • Liguria • Lombardia • Marche • Molise • Piemonte • Puglia • Sardegna • Sicilia • Toscana • Trentino-Alto Adige • Umbria • Valle d'Aosta • Veneto Opus geopoliticum • Regio Italiae Capsae cognatae: Capita regionum Italicarum • Metropoles Italiae • Provinciae Italiae | |