Varadinum
 | |||||
| |||||
| Situs | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Nomina Latina alia | |||||
Varadinum | |||||
| Res politicae | |||||
| circulus | Aradinum | ||||
| Primarius | Ilias-Gabriel Bolojan | ||||
| Res geographicae | |||||
Area - tota - terrestris - aquosa | 115,56 km² — km² — km² | ||||
Numerus incolarum 20 Octobris 2011 - Spissitudo | 196.367 1.699 incolae/km² | ||||
Coordinata | 47° 3′ ″ Sept., 21° 56′ ″ Ort. | ||||
Circulus temporalis - Aestate (HÆ) | TEO (TUC+2) TEOÆ (TUC+3) | ||||
Situs interretialis: http://www.oradea.ro/ | |||||
Curia Varadini.
Varadinum (Dacoromanice: Oradea;Hungarice: Nagyvárad; Theodisce: Großwardein) urbs in Romania est, in Biharensi comitatu Transsilvaniae. Urbs ipsa 196.367 incolas habet (secundum censum 2011); area metropolitana cuncta circa 220,000 habet. Varadinum inter urbes florentissimas Romaniae est.
Index
1 Geographia
2 Historia
3 Oeconomia nationalis
4 Ethnologia
5 Quartarii
6 Vehicula publica
7 Cives clari
7.1 Nati
7.2 Alii
8 Nexus externi
Geographia |
Urbs prope finem Hungaricam est, ad Chrysium Rapidum flumen.
Historia |
Varadinum historiam inivit in 1113. Arx Varadinensis, cuius ruinae etiamnunc manent, primo in 1241 nominatus est propter reparationes rapidas et subsidiarios necesse ut impetum in urbem a Mogolibus et Tartaris praeveniant. Non ante saeculum 16 autem erat quod urbs in vero increscere incepit. In saeculo 18, Franciscus Antonius Hillebrandt architectus Vindobonensis urbem designavit secundum modum Barocum; a 1752 multa aedificia historica constructa sunt, sicut Ecclesia Cathedralis Rom.Cat.(baroc), Palatium Episcopi, et Muzeul Ţării Crişurilor (Museum Terrae Chrysii).
Oeconomia nationalis |
Varadinum perdiu inter urbes florentiores Romaniae erat, propter locatione prope finem Hungaricam quae portus ad Europam Occidentalem esse facit. Post 1989, Varadinum renovationem fiscalem expertum est, non nimis de industria technica sed magis de industria ministratoria, propter basim sua consumptorum.
Varadini ratio inopiae negotii 6.0% est, minus quam Romaniae cunctae sed maius quam Biharensis comitatus 2%. Varadinum moderne producit 63% Biharensis comitatus productionem industrialem, dum 34.5% populationis comitatus habet. Industriae praecipuae sunt supellex, textilia et vestis, calceamenta, et cibi.
In 2003, Lotus Mercatus in Varadino patuit, urbis primum forum mercatorium.
Ethnologia |
| annus | incolae | % Valachi | % Hungari |
|---|---|---|---|
| 1910 | 69.000 | 5.6% | 91.10% |
| 1920 | 72.000 | 5% | 92% |
| 1930 | 90.000 | 25% | 67% |
| 1966 | 122.634 | 46% | 52% |
| 1977 | 170.531 | 53% | 45% |
| 1992 | 222.741 | 64% | 34% |
| 2002 | 206.527 | 70.4% | 27.5% |
| 2011 | 196.367 | 68% | 23% |
Secundum censum 2002, assunt:
Valachi: 145,295 (70.4%)
Hungari: 56,830 (27.5%)
Zingari: 2,466 (1.2%)
Germani: 566 (0.3%)
Slovaci: 477 (0.2%)
Iudaei: 172
Ucraini: 76
Bulgari: 25
Russi: 25
Servi: 17
Bohemi: 9
Turcae: 9
Quartarii |
Urbs comprehendit hos vicos, qui quartarii vocatur (Dacoromanice: cartiere):
- Centru Oradea (Medii Varadini)
- Vie (Vitis)
- Nufărul (Nymphaea)
- Rogerius
- Velenţa
- Cantemir
- Ioşia
Vehicula publica |
Systema vehiculorum publicorum ab OTL administratur. Compositum est 3 traminum, et nonnullorum laophororum. Urbs tres stationes ferriviae habet: mediam, occidentalem, et orientalem. Occidentalis “Vest” in vico Ioşia est, et media “Oradea” in media urbe, prope vicum Vie.
Cives clari |
Nati |
Nicolaus Olachus (1493 - 1563), archiepiscopus Strigonii
Ianus Pannonius (1434 - 1473), poëta, episcopus, aulicus regis Hungarorum Matthiae Corvini
Fridericus Schorr (1888 - 1953), cantor theatri lyrici Hunaricus
Bruno Franciscus Straub (1914 - 1996), Hungariae praeses
Ladislaus Ritli, rerum politicarum peritus
Alii |
Iohannes Vitez (1408 - 1472), archiepiscopus Strigonii annis 1445 - 1465
Nexus externi |
 | Vicimedia Communia plura habent quae ad Varadinum spectant. |
Pagina officialis Varadini (Romanice)
Bihor Online (Nuntii Biharenses interretiales)
